Hepa Filtre Covıd-19’a Karşı Etkili Midir?
Tim Heffernan’ın New York Times’ta yayınlanan makalesine göre; "Hepa filtreler covid-19 virüsüne karşı etkili midir?“ sorusunun yanıtı; “Evet”
HEPA filtreli hava temizleyicileri, COVID-19'a neden olan virüsün boyutundaki (ve ondan çok daha küçük) parçacıkları verimli bir şekilde yakalar, bu nedenle Hepa Filtreler covid-19’ karşı etkilidir diyebiliriz. CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) 5 Ekim 2020’de virüsün havada dakikalarca asılı kalabilen su ve parçacıklara tutunduğunu ve bu nedenle bu parçacıklara maruz kalanların enfekte olabileceğini yazmıştı.
Kısacası, CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) virüsün havadan yayılabileceğini söylemişti.
Hava temizleme cihazlarına ve içerisindeki hepa filtrelere geri dönmek gerekirse;
COVID-19'a neden olan virüsün çapı yaklaşık 0.125 mikrondur (125 nanometre). HEPA filtrelerinin olağanüstü verimlilikle yakaladığı parçacık boyutu aralığına tam olarak girer: 0,01 mikron (10 nanometre) ve üzeri. Amerika’daki birçok medya kuruluşu, HEPA filtrelerin 0,3 mikronun altında filtreleme yapamadığını ve bu nedenle havadaki koronavirüsleri yakalayamadığını belirtmişti. Bunun yanlış olduğu ortaya çıkmış durumda. NASA'nın HEPA filtrasyonu ile ilgili çalışmasına göz gezdirildiğinde konunun oldukça teknik olduğu ve medyadan yansıtılanın doğru olmadığı açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın 7. sayfasındaki grafik, 0,3 mikrona kadar olanları % 100, 0,1 mikrona kadar olanları da neredeyse tamamen yakaladığını gösteriyor.
Bu, HEPA temizleyicilerinin filtrelerine çekilen virüsleri (ve bunları içeren aerosol haline getirilmiş tükürük ve mukus damlacıklarını) verimli bir şekilde yakalayabileceği anlamına geliyor. CDC; Pandemi sırasında evlerin temizlenmesi ve dezenfekte edilmesiyle ilgili tavsiyesinde "Doğru kullanıldığında, hava temizleyicileri bir evde veya kapalı alanlarda virüsler de dahil olmak üzere havadaki kirleticilerin azaltılmasına yardımcı olur" diyor. Sağlık personelleri için hazırladığı rehberde ise, COVID-19 hastalarının izole edildiği odalardan gelen havanın “doğrudan dışarıya atılması veya devirdaim öncesinde” yüksek verimli bir partikül hava (HEPA) filtresiyle filtrelenmesi gerektiğini” belirtiyor ve sağlık çalışanlarına “kalıcı hava işleme sistemlerinin olmadığı alanlarda hava kalitesini artırmak için portatif çözümlerin (örneğin, taşınabilir HEPA filtreleme üniteleri) eklenmesini tavsiye ediyor.
Bunun yanında, birçok tıbbi tesis, havadaki patojenleri yakalamak için, II. Dünya Savaşı sonrası dönemden bu yana HEPA filtreleri kullanıyor ve COVID-19 salgını sırasında birçok okul sistemi bunları kullanmaya başlamış durumda. (Örneğin Amerikanın en büyüğü olan New York City devlet okulu Kasım 2020 itibariyle 30.000 adet Hepa Filtreli Hava Temizleme Cihazı satın aldı.)
Kapalı Alandaki Bir Hepa Filtre Sizi Ne Kadar Korur?
Burada önemli nokta; Bir HEPA temizleyicinin virüsü soluma noktasından önce yakalayıp yakalayamayacağıdır. Örneğin, COVID-19 olan birinin yanında oturuyorsanız, odanın uzak tarafındaki bir hava temizleyicinin sizi yeterince koruması kolay değildir.
Ancak koruyucu bir önlem olarak bir hava temizleyici kullanmaya karar verseniz bile, sosyal mesafe, açık havada yüzünüzü örtmek, ellerinizi sık sık yıkamak ve sık dokunulan yüzeyleri dezenfekte etmek de dahil olmak üzere CDC'nin (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri ) uzun süredir devam eden tavsiyelerini yakından takip etmeye devam etmenizi öneririz. CDC'nin yazdığı gibi: "Hastalığı önlemenin en iyi yolu bu virüse maruz kalmaktan kaçınmaktır."