Kötü Hava Kalitesiyle Mücadele: Üç Şehirden Alınacak Dersler
Ülkeler hem ekonomilerini büyütürken hem de hava kirliliğini nasıl kontrol altında tutabilirler? Yeni bir Dünya Bankası raporu, bu çetrefilli soruyu araştırıyor, önde gelen üç şehrin kötü yerel hava kalitesiyle mücadele etmek için aldığı politika ve eylemlere bakıyor ve diğer şehirlere ders veriyor.
Hava kirliliği, ekonomiler ve insanların sağlığı üzerinde ağırlık oluşturarak küresel olarak büyük bir sağlık riski oluşturmaktadır. 2017'de tahminen 4,13 ila 5,39 milyon insan, hava kirliliğinin en zararlı biçimlerinden biri olan PM2.5'e maruz kalmaktan öldü. Bu, HIV/AIDS, tüberküloz ve sıtmadan ölenlerin toplam sayısından daha fazla. Dünya Bankası araştırmasına göre, dış mekan PM2.5 hava kirliliğinin sağlık etkileriyle ilişkili maliyetinin 5,7 trilyon ABD doları olduğu tahmin ediliyor, bu da küresel GSYİH'nın yüzde 4,8'ine eşdeğer.
Daha fazla insan, araba, fosil yakıt ve biyokütle yakma, inşaat ve atıkların kötü şekilde bertaraf edilmesi ve hızlı yayılmanın birleşiminden kaynaklanan, dünyanın en hızlı büyüyen kentsel alanlarından bazılarında hava kirliliği özellikle yüksektir. Tarım da hava kirliliğinin çok yönlü ve sınırları aşan doğasının altını çizen önemli bir kaynaktır. Şehirler bu sorunun üstesinden nasıl gelebilir? En son Dünya Bankası raporu, “Clearing the Air: A Tale of Three Cities” mevcut ve geçmişteki çabaların hava kalitesini nasıl iyileştirdiğini değerlendirmek için Pekin, Yeni Delhi ve Mexico City'yi seçti.
1990'ların başında, Mexico City dünyanın en kirli şehri olarak biliniyordu ve hâlâ zorluklar olsa da hava kalitesi büyük ölçüde iyileşti. PM2.5 konsantrasyonlarına katkıda bulunan günlük SO2 konsantrasyonu, 1990'larda 300 µg/m3'ten 2018'de 100 µg/m3'ün altına düştü. PM2.5 seviyeleri şu anda DSÖ geçici hedefi 1'in (35 µg/m3) çok altında ). Daha yakın zamanlarda, Pekin dünyanın en kirli şehirleri listesinde yer alıyordu, ancak hedeflenen politikalar ve programlarla ortalama PM2,5 seviyeleri 2013'te yaklaşık 90 µg/m3'ten 2017'de 58 µg/m3'e düştü.
Yeni Delhi, 1990'ların sonlarında düşük hava kalitesiyle mücadelede başarılı oldu ve vatandaşlarına biraz rahatlama sağlayan iddialı bir ulaşım yakıtı dönüştürme programı uyguladı. Ne yazık ki, o zamandan beri hava kalitesi seviyeleri kötüleşti ve bu durum, ulusal ve Delhi eyalet hükümetlerinin birden fazla kirlilik kaynağını ele alan yeni eylem planları uygulamasına yol açtı. İlk göstergeler, kirlilik seviyelerinin endişe verici düzeyde olmasına rağmen hava kalitesinin iyileşmekte olduğu yönünde. Örneğin, 2018'deki ortalama PM2,5 seviyeleri sağlıksız bir 128 µg/m3 idi.
Bu şehirlerin gidişatını inceleyerek başarı için üç temel unsur belirlendi:
Güvenilir, erişilebilir ve gerçek zamanlı bilgiler, reform için ivme yaratılmasına yardımcı
Mexico City'de, hava kirliliğinin çocukların sağlığı üzerindeki etkilerinin dikkatli bir şekilde analizi, şehrin ilk hava kalitesi yönetim stratejisi için halk desteğini harekete geçirdi. Hindistan'ın Ulusal Hava Kalitesi Endeksi programı, vatandaşların ellerine kirlilik seviyelerine ilişkin gerçek zamanlı verileri vererek, önleme tedbirleri almalarına ve değişiklik talep etmelerine olanak tanıyor. Pekin'de, endüstriyel konumlardaki ve enerji santrallerindeki Sürekli Emisyon Monitörlerinden alınan gerçek zamanlı ve halka açık veriler, tesis operatörlerini ve düzenleyicileri sorumlu tutmaya yardımcı oldu.
Yerel yönetimlere, sanayiye ve hane halkına yönelik teşvikler yaygınlaştırılmalı.
Federal hükümetler, hava kalitesi yönetim programlarını uygulamak için eyalet ve şehir hükümetlerine proaktif olarak teşvikler sunmalıdır. 1990'ların sonlarında Hindistan'da bu tür teşviklerin sağlanamaması, hükümetin planlar geliştirmesine ancak bunları uygulamamasına neden oldu. Bu, Hindistan Yüksek Mahkemesinin hükümeti politika önlemlerini uygulamaya zorlamak için adım atmasına yol açtı. Hava kalitesindeki iyileştirmeleri ödüllendirmek için şehirlere performansa dayalı hibeler sağlamaya yönelik yakın tarihli bir Hindistan hükümeti programı, doğru yönde atılmış bir adımdır.
Sanayi ve hane halkı benzer şekilde teşviklere ihtiyaç duyar. Örneğin Pekin, elektrik santrallerinde ve fabrikalarda boru sonu kontrolleri ve kazan yenilemeleri için sübvansiyonlar, eski araçların hurdaya çıkarılması için indirimler ve gaz veya elektrik sistemleri için kömürle çalışan sobaların yerini alan hanelere ödemeler sağlamak için ulusal hükümet fonlarını kullandı. Mexico City, daha verimli araçları yenilemek veya satın almak için düşük maliyetli kredilere erişimin yanı sıra, verimsiz araçları emekliye ayırma ve hurdaya çıkarma karşılığında eski taksi sürücülerine doğrudan sübvansiyonlar verdi. Sanayi tesislerinin hava kirliliği yüksek seviyelere ulaştığında üretimlerini kısmasını gerektiren mali teşvikler ve acil durum kısıtlamalarından muafiyetler de getirildi. 1990'ların sonunda, Delhi hükümeti 10.000 otobüs, 20.000 taksi ve 50.000 üç tekerlekli aracın diğer fosil yakıtlardan daha düşük emisyona sahip olan Sıkıştırılmış Doğal Gaza geçmesini sağlamak için mali teşvikler sağladı.
Hava kirliliği sınır tanımaz ve hava alanına dayalı bir yönetim perspektifi gerektirir. Bu da, yetki alanlarını ve yetkilileri aşan bir yaklaşım gerektirir. Meksika'daki Megalopolis Çevre Komisyonu, çevre, sağlık ve ulaşım bakanlıklarından federal yetkilileri Mexico City'deki yerel yetkililer ve komşu Meksika, Hidalgo, Morelos, Puebla ve Tlaxcala eyaletlerinden 224 belediye ile bir araya getirdi. Birlikte, Mexico City için ortaklaşa bir havalandırma alanı belirlediler ve hava kalitesini iyileştirmek için koordineli adımlar attılar. Kötü hava kalitesi birçok kaynaktan kaynaklanmaktadır – hane halkları, kırsal ve kentsel sakinler, ulaşım sektörü, enerji sektörü ve tarım – ve tüm bu sektörler arasında koordinasyonu kolaylaştıran kurumsal bir yapıya ihtiyaç vardır. Çin'de Çevre Koruma (artık Ekoloji ve Çevre Bakanlığı), Sanayi ve Bilgi Teknolojisi, Maliye, Konut ve Kırsal Kalkınma bakanlıkları, Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu ve Ulusal Enerji İdaresi ile birlikte beş- Pekin belediyesini, Tianjin belediyesini, Hebei eyaletini ve Henan, Shanxi, iç Moğolistan ve Shandong'un küçük kısımlarını içeren ve Pekin'i çevreleyen tüm Jing-Jin-Ji bölgesi için hava kirliliğinin önlenmesi ve kontrolü için yıllık eylem planı .
Bu yeni çalışmanın cesaret verici yanı, doğru politikalar, teşvikler ve bilgilerle hava kalitesinin, özellikle de ülkeler pandemiden sonra daha temiz büyümeye çalışırken önemli ölçüde iyileştirilebileceğini göstermesidir. Yine de sihirli bir değnek yok ve hava kirliliğiyle mücadele, kapsamlı programlar aracılığıyla ve sektörler genelinde sürekli siyasi kararlılık gerektiriyor.