Sonbahar Alerjileri Nelerdir ve Nasıl Savaşılır?
4 Sonbahar Alerjisine Karşı Mücadele
Mevsimsel alerjiler denilince çoğu kişinin aklına ilkbahardaki polen patlaması gelir. Ancak kaşıntılı bir boğaz, kırmızı ve yaşlı gözler, burun çekme ve hapşırma yalnızca Nisan ve Mayıs aylarında olmaz. Yapraklar düşmeye başladığında ve hava soğuduğunda, bir dizi alerjen aynı semptomlara neden olabilir.
Yakupotu’nun Etkilerinden Korunun
Tek bir yakupotu bitkisi, sezon başına 1 milyara kadar polen tanesi üretebilir. Bu sarı çiçekli ot, Ağustos ayında çiçek açar, ancak sonbaharda alerjik semptomlara neden olur. Türkiye’nin çoğu yerinde farklı türleri çok yaygındır. Senenin çoğunu çiçekli olarak geçiren, yol kenarları ve bahçelerde görülen, 10 - 60 cm yüksekliğindeki bu bitki; gövdeleri dik, tüylü veya tüysüz, seyrek yapraklıdır. Sonbahar alerjisi çeken insanların yaklaşık yüzde 75'i yakupotu poleninden etkilenir.
Nasıl Mücadele edilir?
Özellikle yoğun saatlerde (genellikle sabah ortasından öğleden sonraya kadar) mümkün olduğunca içeride kalın. Dışarı çıkmanız gerekiyorsa, poleni filtrelemek için maske takın.
Ev ve araba camlarını tamamen kapalı tutun. Evinize girmeden önce ayakkabılarınızı ve ceketinizi çıkarın. Dışarıda topladığınız polenlerin izini sürmek istemezsiniz. Halıları ve döşemeleri düzenli olarak vakumlayın.
Giysilerinizi, çarşaflarınızı ve perdelerinizi düzenli olarak yıkayın. Çamaşırlarınızı açık havada kurutmayın. Evcil hayvanlarınızı - özellikle açık havadaki köpekleri ve kedileri - sık sık temizleyin.
Küflerden ve Küf Sporlarından Uzak Durun
Bu mantarlar hem dış mekanlarda hem de iç mekanlarda gelişirler. Polen gibi rüzgar veya iç mekan havası tarafından yayılan sporlardan büyür ve üretirler. Küf yıl boyunca büyüme eğilimindedir. Sonbaharda, düşen nemli yapraklar ve kompost yığınları üzerinde büyürler. Bodrum, banyo ve mutfak gibi iç mekanlarda nemli alanlarda gelişirler.
Polenden farklı olarak, bunlar ilk don tarafından öldürülmez, ancak kış aylarında hareketsiz bir aşamaya girme eğilimindedirler.
Nasıl Mücadele edilir?
Bahçenizi düşen yapraklardan toplayın ve oluklardaki yaprakları çıkarın. Bahçenizde yaprak yığını bırakmayın. Kompost ve çöp yığınlarını evden uzakta tutun ve yaprakları tırmıklarken ve kompost kutularını temizlerken koruyucu bir maske takın. Kutuları düzenli olarak boşalttığınızdan emin olun.
Evde, özellikle bodrum katında bir nem alma cihazı kullanın. Hava, yüzde 35 ila 50 nem arasında olmalıdır. Küf oluşumunu önlemek için banyoları ve mutfağı sirke veya mağazadan satın alınan küf önleyici maddeler kullanarak düzenli olarak temizleyin.
Toz Akarlarını Yok Edin
Toz akarları, doğal olarak dökülen insan derisi pullarıyla beslenen mikroskobik eklembacaklılardır. Yıl boyunca aktif ve yaygın bir alerjendir. Toz akarları genellikle aşırı sıcaklıklarda veya nem yüzde 70'in altına düştüğünde ölür.
Evinizdeki toz akarlarından tamamen kurtulmak neredeyse imkansızdır. Ancak bunları yönetilebilir bir seviyede tutmak için adımlar atabilirsiniz.
Nasıl Mücadele edilir?
Yazdan sonra merkezi ısıtma ünitesini ilk kez açmadan önce evin her tarafındaki havalandırma deliklerini temizleyin. Yatağınızı ve yastıklarınızı antialerjik örtülerle örtün (toz akarları yatak odasını sever).
Havayı yüzde 50 nemin altında tutmak için bir nem giderici kullanın. Evinizi düzenli olarak hepa filtreli bir hava temizleme cihazı ile temizleyin. Düzenli süpürün ve temizlik sırasında filtreli bir maske taktığınızdan emin olun. Duvardan duvara halı yerine parke zemin döşemeyi düşünün.
Evcil Hayvan Tüylerine Dikkat Edin
Mevsimsel alerjisi olan kişilerin yüzde 40 kadarında evcil hayvan alerjisi de vardır. Evcil hayvan alerjileri, evcil hayvanlardan gelen kepek, kürk, tükürük veya idrara tepki veren ekstra hassas bir bağışıklık sistemi tarafından tetiklenir.
Bazı köpek ırkları diğerlerinden daha fazla reaksiyona neden olur. Saint Bernards ve buldoglar en kötü suçlular arasındadır. Kedilerin insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olma olasılığı köpeklerden iki kat daha fazladır.
Nasıl Mücadele edilir?
Bilinen alerjiniz varsa, özellikle kedi ve köpekler olmak üzere tüylü evcil hayvanlarla temastan kaçının. Bir aile evcil hayvanına sahip olmaya hazırsanız, “Havanese ve Schnauzer” gibi hipoalerjenik olan ırkları düşünün. Evcil hayvanları düzenli olarak temizleyin ve tımar edin. Filtreleme maskesi takmak alerjilerinizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir.
Evcil hayvanlarınıza yalnızca evin belirli alanlarında gezmelerine izin verin ve onları koltuklarınızdan, tekstil eşyalarınızdan uzak tutun. Çöp kutularını ve evcil hayvan yataklarını havalandırma deliklerinden uzak tutun ve evcil hayvan alerjenlerinin havasını temizlemeye yardımcı olması için bir hava temizleyici kullanın.
İlaç ve İmmünoterapi
Birçok insan için alerjiler antihistamin içeren reçetesiz veya reçeteli alerji ilaçları ile kontrol edilebilir. Genellikle haplar, pastiller, göz damlaları veya burun spreyleri şeklinde gelirler.
Reçetesiz seçeneklere yanıt vermeyen şiddetli alerjiniz varsa immünoterapi (alerji aşıları) etkili bir seçenek olabilir. Aşılar, bağışıklık sistemini belirli bir alerjene kademeli olarak maruz bırakarak çalışır, böylece bir tolerans oluşturabilir.
Kendinizi alerjilere karşı hazırlamak, polen ve diğer alerjenlerden korkarak pencerede nöbet tutmak anlamına gelmez. Yukarıda belirtilen önlemleri almak, alerjilerinizi yıl boyunca daha yönetilebilir hale getirmenize yardımcı olabilir.